تحلیل کیفی متن: استقرا / قیاس

برونی‌گرایی و مسئلة استقرا

مسئلة سنتی استقرا یکی از صور بسیار مشهور شکاکیت به شمار می‌رود و تا به حال فلاسفة بسیاری برای حل یا منحل‌ساختن آن کوشیده‌اند؛ برونی‌گرایی یکی از رهیافت‌هایی است که به باور برخی معرفت‌شناسان می‌تواند در حل مسئلة سنتی استقرا به کار آید. مهم‌ترین نظریة مطرح‌شده در زمینة برون‌گرایی، نظریة اعتمادگرایی فرایندی است. اعتمادگرایی فرایندی به واسطة تأکید بر خطاپذیری باور‌ها، و برگرفتن معیارهای فروتنانه و ...

دیدگاه راسل دربارۀ استقرا

معضل استقرا از مهم‌ترین و دشوارترین مسائل فلسفی است که با حل آن بسیاری از معضلات فلسفی حل می‌شوند و استنتاج‌های علمی توجیه‌پذیر می‌شوند. برتراند راسل، یکی از فیلسوفان بزرگ تحلیلی قرن بیستم، تلاش کرده است معضل استقرا را حل کند. از نظر راسل معضل استقرا پرسش از چگونگی توجیه احکام کلی، قوانین علّی، و معرفت غیر مستقیم است. او توسل به اصل یک‌نواختی طبیعت را برای حل این معضل کافی نمی‌داند؛ از نظر او چ...

تحلیل جایگاه «قیاس» در فقه و فلسفه و نقد نظریه غزّالی در باب قیاس

در محدوده سده دوم که می‌رفت فقه شفاهی به فقه تعلیمی و مدرسه‌ای تبدیل شود، اختلافات فقیهان نیز در برخی از مسائل، چه در اصول و چه در فروع، پا را از نهان‌خانه ذهن‌ها بیرون نهاد و چه بسا همین اختلافات فقهی بود که در تأسیس مکتب‌های فقهی در صدر اسلام نقش اساسی را ایفا کرد. از میان اختلافات، قیاس مهم‌ترین مسئله‌ای است که در فلسفه و منطق، به‌ویژه در فقه اهل سنت و امامیه، به اصلی از اصول تبدیل شد، به‌گو...

بیانهایی از استقرا

خوش ترتیب بودن مجموعه اعداد طبیعی، اجرای استقرا روی آن را امکان پذیر می کند. در این نوشته تلاش شده است با بیان های مختلف استقرا و وابستگی آن به ترتیب، با کاربردهای جالب آن روی مجموعه اعداد حقیقی آشنا شویم.

بررسی حجیت استقرا در کشف مقاصد شریعت

مقاصد شریعت، اهداف و اغراضی هستند که شارع مقدس آنها را در همۀ احکام یا بخش اعظمی از آنها لحاظ کرده است. هدف اصلی علم مقاصد شریعت، اثبات اصول و کلیات شریعت است تا بتوان از آنها در استناط احکام استفاده کرد. برای رسیدن به این مقصود، باید حجیت این مقاصد ثابت شود؛ اما از آنجا که حجیت مقاصد شریعت ارتباط مستقیمی با طریق کشف آنها دارد، برای بررسی حجیت این مقاصد، باید حجیت و اعتبار طرق کشف آنها ثابت شود...

منطق استقرا از دیدگاه شهید صدر